KUZEY'İN SICAKLIĞINI HİSSEDİN
Haziran 12, 2018
"İskandinavya", Danimarka, Finlandiya, İsveç ve Norveç başta olmak üzere Kuzey Avrupa ülkelerinin bulunduğu coğrafyadır. İskandinav (Nordik) Tarzı, 1950'lerin başında yeni bir tasarım kavramı olarak tanınmış, 2000'li yıllarda sürdürülebilirlik hedefiyle birlikte yeniden güncel hale gelmiştir. Şıklığı, sadeliği ve işlevselliği bir araya getiren "İskandinav Tasarım Tarzı", kuzey ülkelerinde yaşayanların, iklim koşullarıyla mücadele edebilmek amacıyla geliştirdikleri yaşam felsefesinin mekana yansımasıdır. Bu ülkeler arasındaki kültürel benzerlikler ve ortak sosyal yaşam tarzları, "Şekil, fonksiyonu izler" tasarım felsefesiyle etkisini göstermektedir. Temel prensibi metal, cam, seramik ve ahşap gibi doğal malzemelerin en sade ve işlevsel şekilde kullanılmasıdır.
Finlandiya doğumlu ünlü mimar Alvar Aalto, mobilya ve ürün tasarımlarıyla bu akıma öncülük etmiştir. Aalto mimarisi, beyaz renkler kullanılarak oluşan beyaz difüzyon kavramını, açık renkli ahşap ve kıvrımlı hatlar ile kendine ait tasarım yaklaşımını ve doğal malzeme kullanımını vurgulamaktadır. Özel tasarım sandalyeler ve aydınlatma elemanları, İskandinav tarzının dünya genelinde tanınmasında büyük rol almıştır. 1950'li yıllarda, İsveçli iş adamı ve girişimci Ingvar Kamprad dünyanın en büyük mobilya mağazalarından biri olan IKEA’yı kurmuştur. Mağazanın karakteristik özelliği, Alvar Aalto, Norman Foster gibi ünlü tasarımcılardan ilham alınarak hazırlanan benzer ürünlerin "parça mobilya" uygulaması ile sunulmasıdır.
Aşağıdaki iki resim, Alvar Aalto/Wingback Armchair ve Noboru Nakamura/Le Fauteuil Poang/IKEA ürünlerini gösteren bir örnektir.
Kuzey ülkelerinin yaşam felsefesinin etkisinde samimi ve sıcak mekanlar oluşturabilmek için, İskandinav tarzına ait temel özellikleri aşağıda inceleyebilirsiniz.
DOĞAL IŞIK VE AYDINLATMA
İskandinav ülkelerinde uzun ve karanlık kış günlerinin dengelenmesi amacıyla, doğal ışıktan faydalanmak ve gün ışığı etkisini arttırmak önemli bir gerekliliktir. Gün ışığı sağlığımız için gerçekten önemli bir bileşen olmakla birlikte, iyi aydınlatılmış bir ortam psikolojik açıdan da olumlu hissetmemizi sağlamaktadır. Bu sebepten, mümkün olduğu kadar fazla ışığın mekana girmesine izin verecek şekilde tasarlanan büyük ve genellikle perdesiz pencereler kullanılmaktadır. Perde kullanılırsa, keten ya da pamuk gibi hafif ve doğal ışığın geçişini önlemeyecek ince kumaşlar tercih edilmektedir.
Aydınlatma tasarımında; dramatik avizeler yerine, ışığa yumuşak gölge veren ve mekanın ışıltısını arttıran kağıt ya da metalden yapılmış sade aydınlatma elemanları tercih edilmektedir. Kağıt, ampul ışığının eşit ve yumuşak bir şekilde yayılması için en iyi malzemelerden biridir. Aydınlatma ve aksesuar elemanlarında bakır ve pirinç renginde metalik cila tercihi, odaya parlaklık katmanın bir yoludur.
SAKİN RENKLER
Tipik İskandinav tasarımının en ayırt edici özelliklerinden biri, doğal ışıktan en iyi şekilde faydalanmak ve mekanda kullanılan mobilya ve aksesuarları net bir şekilde ortaya çıkarabilmek için duvarlarda kullanılan beyaz renktir. Beyazın tonları, gün ışığının etkisiyle duvar, zemin ve tavanda yansımaktadır. Beyaz renk duvarlar, nötr renk tonlarındaki aksesuarlar, ahşap ve taş gibi doğal dokular ile birlikte kullanılmaktadır.
Beyaz dışında farklı renkler kullanıldığında, genel uyum sağlayabilmek için yumuşak ve sade bir rengin yakın tonları tercih edilmektedir. İskandinav tasarımlarında beyaz, gri, siyah ve kahve renkleri, temiz ve sakinleştirici bir etkiyle iç içe geçmektedir.
SADE MOBİLYALAR
Modern çizgiler ve yüksek kalitede doğal ürünlerin tercih edilmesi, bu tarzın en belirleyici özelliklerinden biridir. Az sayıda sade mobilya kullanarak, duvarlarda boş alan bırakarak, sakin bir atmosfer ve ferahlık hissi yaratabilirsiniz. Basit ve aynı zamanda olarak uygun şekilde bir araya getirmektedir.
İskandinav tarzı mekanlarda, ahşap sadece yer döşemelerinde değil aynı zamanda yemek masası ve sehpa gibi mobilyalarda da kullanılmaktadır. Kanepeler, masalar ve sandalyeler orta yüzyılın modern eğilimlerini pürüzsüz yuvarlatılmış kenarlar ve doğal tonlarla yansıtmaktadır. Zarif seramik vazolar ve geometrik desenli yastıklar, minderler, çok sayıda siyah-beyaz ya da nötr tonlardaki çerçeveler, mekana ince bir renk ve doku katmaktadır.
DÜZENLİ ALANLAR
Geleneksel olarak, birçok İskandinav evi çok küçüktür ve aşırı miktarda eşyaya izin vermeyen bir alana sahiptir. Günümüzde evler daha büyük inşa edilmesine ve daha fazla yer olmasına rağmen, dağınıklıktan uzak bir mekan İskandinav tasarımının önemli bir parçası olmaya devam etmiştir. Depolama işlevi için kullanışlı dolaplar ve büyük boyutlu duvar rafları tercih edilmektedir. "Az daha çoktur" felsefesi ile boş bırakılan alanlar sayesinde temiz bir görünüm elde edilmektedir.
İskandinav tarzı, işlevsellik ve estetik dengesidir. Bir mekanın dağınıklığını önlemek için, temel prensip minimumda ihtiyaç duyulan eşyaya sahip olma fikridir. "Her seferinde bir şey ekleyin, çok fazla eşyayla mekanı boğmamaya dikkat edin ve her zaman kendinize neden yeni bir dekorasyon eşyası gerektiğini sorun."
AHŞAP KULLANIMI
İskandinav evlerinde, zeminde, duvarda, dolapta veya aksesuarlarda ahşap kullanılmaktadır. Ama herhangi bir ağaç değildir. Kullanılan ahşaplar, ışık etkisine uygun olarak seçilen, genellikle kayın, dişbudak ve çam gibi hafif ahşap türleridir.
Sandalye ve masa ayakları ile birlikte boş bırakılan doğal ahşap zeminler, dış dünya ilişkisini vurgulamaktadır. Döşemelerde kullanılan ahşap, genellikle doğal renginde veya beyaz boyalıdır. Bu sayede, mekandaki gün ışığı ve aydınlık hissi artmaktadır. Halı kullanıldığında, ahşap etkisini kaybetmeden yün ya da kilim gibi doğal malzemeler tercih edilmektedir.
ŞÖMİNE
Kuzey ülkelerinde kışlar daha serttir ve çoğu evin oturma odasında gerçek bir ateş bulunmaktadır. İngiliz mimarisinden farklı olarak, şömine bir duvarın ortasına değil, genellikle mekanın herhangi bir köşesine yerleştirilmektedir. Norveç sobası olarak adlandırılan, 19.yüzyıla ait orijinal ve basit çizgideki bu şömineler işlevseldir ve sıcaklık sağlamak amaçlıyla kullanılmaktadır.
BASİT OYUNCAKLAR
İskandinav halkı, işleri basit ve pratik bir şekilde çözümlemeyi sever. Tahta ve kumaştan yapılmış ahşap oyuncaklar ve çadırlar genellikle İskandinav tarzı çocuk odalarını ve oyun salonlarını doldurmaktadır.
YUMUŞAK KUMAŞLAR
Soğuk iklim ülkelerindeki evlerde, koyun derileri, yün veya tiftik atıkları, yumuşak pamuk veya el örgüsü battaniyeler gibi ısıtan tekstil ürünleri çok kullanılmaktadır. Sıcaklık ve konfor hissiyle birlikte, mekana farklı bir doku etkisi de sağlamaktadır.
BİTKİLER
İskandinav tarzı bir mekana renk ve güzellik katan bazı unsurların canlı olması önemlidir. Bu etkiyi verebilmenin en kolay yolu, mekana yeşil yapraklı ve uzun ömürlü birkaç ev bitkisi eklemektir. Böylelikle, doğanın canlı dokunuşu mekanda kullanılan doğal malzemeler ile mükemmel bir uyum sağlamaktadır.
Aşağıdaki iki resim, Alvar Aalto/Wingback Armchair ve Noboru Nakamura/Le Fauteuil Poang/IKEA ürünlerini gösteren bir örnektir.
Kuzey ülkelerinin yaşam felsefesinin etkisinde samimi ve sıcak mekanlar oluşturabilmek için, İskandinav tarzına ait temel özellikleri aşağıda inceleyebilirsiniz.
DOĞAL IŞIK VE AYDINLATMA
İskandinav ülkelerinde uzun ve karanlık kış günlerinin dengelenmesi amacıyla, doğal ışıktan faydalanmak ve gün ışığı etkisini arttırmak önemli bir gerekliliktir. Gün ışığı sağlığımız için gerçekten önemli bir bileşen olmakla birlikte, iyi aydınlatılmış bir ortam psikolojik açıdan da olumlu hissetmemizi sağlamaktadır. Bu sebepten, mümkün olduğu kadar fazla ışığın mekana girmesine izin verecek şekilde tasarlanan büyük ve genellikle perdesiz pencereler kullanılmaktadır. Perde kullanılırsa, keten ya da pamuk gibi hafif ve doğal ışığın geçişini önlemeyecek ince kumaşlar tercih edilmektedir.
Aydınlatma tasarımında; dramatik avizeler yerine, ışığa yumuşak gölge veren ve mekanın ışıltısını arttıran kağıt ya da metalden yapılmış sade aydınlatma elemanları tercih edilmektedir. Kağıt, ampul ışığının eşit ve yumuşak bir şekilde yayılması için en iyi malzemelerden biridir. Aydınlatma ve aksesuar elemanlarında bakır ve pirinç renginde metalik cila tercihi, odaya parlaklık katmanın bir yoludur.
SAKİN RENKLER
Tipik İskandinav tasarımının en ayırt edici özelliklerinden biri, doğal ışıktan en iyi şekilde faydalanmak ve mekanda kullanılan mobilya ve aksesuarları net bir şekilde ortaya çıkarabilmek için duvarlarda kullanılan beyaz renktir. Beyazın tonları, gün ışığının etkisiyle duvar, zemin ve tavanda yansımaktadır. Beyaz renk duvarlar, nötr renk tonlarındaki aksesuarlar, ahşap ve taş gibi doğal dokular ile birlikte kullanılmaktadır.
Beyaz dışında farklı renkler kullanıldığında, genel uyum sağlayabilmek için yumuşak ve sade bir rengin yakın tonları tercih edilmektedir. İskandinav tasarımlarında beyaz, gri, siyah ve kahve renkleri, temiz ve sakinleştirici bir etkiyle iç içe geçmektedir.
SADE MOBİLYALAR
Modern çizgiler ve yüksek kalitede doğal ürünlerin tercih edilmesi, bu tarzın en belirleyici özelliklerinden biridir. Az sayıda sade mobilya kullanarak, duvarlarda boş alan bırakarak, sakin bir atmosfer ve ferahlık hissi yaratabilirsiniz. Basit ve aynı zamanda olarak uygun şekilde bir araya getirmektedir.
İskandinav tarzı mekanlarda, ahşap sadece yer döşemelerinde değil aynı zamanda yemek masası ve sehpa gibi mobilyalarda da kullanılmaktadır. Kanepeler, masalar ve sandalyeler orta yüzyılın modern eğilimlerini pürüzsüz yuvarlatılmış kenarlar ve doğal tonlarla yansıtmaktadır. Zarif seramik vazolar ve geometrik desenli yastıklar, minderler, çok sayıda siyah-beyaz ya da nötr tonlardaki çerçeveler, mekana ince bir renk ve doku katmaktadır.
DÜZENLİ ALANLAR
Geleneksel olarak, birçok İskandinav evi çok küçüktür ve aşırı miktarda eşyaya izin vermeyen bir alana sahiptir. Günümüzde evler daha büyük inşa edilmesine ve daha fazla yer olmasına rağmen, dağınıklıktan uzak bir mekan İskandinav tasarımının önemli bir parçası olmaya devam etmiştir. Depolama işlevi için kullanışlı dolaplar ve büyük boyutlu duvar rafları tercih edilmektedir. "Az daha çoktur" felsefesi ile boş bırakılan alanlar sayesinde temiz bir görünüm elde edilmektedir.
İskandinav tarzı, işlevsellik ve estetik dengesidir. Bir mekanın dağınıklığını önlemek için, temel prensip minimumda ihtiyaç duyulan eşyaya sahip olma fikridir. "Her seferinde bir şey ekleyin, çok fazla eşyayla mekanı boğmamaya dikkat edin ve her zaman kendinize neden yeni bir dekorasyon eşyası gerektiğini sorun."
AHŞAP KULLANIMI
İskandinav evlerinde, zeminde, duvarda, dolapta veya aksesuarlarda ahşap kullanılmaktadır. Ama herhangi bir ağaç değildir. Kullanılan ahşaplar, ışık etkisine uygun olarak seçilen, genellikle kayın, dişbudak ve çam gibi hafif ahşap türleridir.
Sandalye ve masa ayakları ile birlikte boş bırakılan doğal ahşap zeminler, dış dünya ilişkisini vurgulamaktadır. Döşemelerde kullanılan ahşap, genellikle doğal renginde veya beyaz boyalıdır. Bu sayede, mekandaki gün ışığı ve aydınlık hissi artmaktadır. Halı kullanıldığında, ahşap etkisini kaybetmeden yün ya da kilim gibi doğal malzemeler tercih edilmektedir.
ŞÖMİNE
Kuzey ülkelerinde kışlar daha serttir ve çoğu evin oturma odasında gerçek bir ateş bulunmaktadır. İngiliz mimarisinden farklı olarak, şömine bir duvarın ortasına değil, genellikle mekanın herhangi bir köşesine yerleştirilmektedir. Norveç sobası olarak adlandırılan, 19.yüzyıla ait orijinal ve basit çizgideki bu şömineler işlevseldir ve sıcaklık sağlamak amaçlıyla kullanılmaktadır.
BASİT OYUNCAKLAR
İskandinav halkı, işleri basit ve pratik bir şekilde çözümlemeyi sever. Tahta ve kumaştan yapılmış ahşap oyuncaklar ve çadırlar genellikle İskandinav tarzı çocuk odalarını ve oyun salonlarını doldurmaktadır.
YUMUŞAK KUMAŞLAR
Soğuk iklim ülkelerindeki evlerde, koyun derileri, yün veya tiftik atıkları, yumuşak pamuk veya el örgüsü battaniyeler gibi ısıtan tekstil ürünleri çok kullanılmaktadır. Sıcaklık ve konfor hissiyle birlikte, mekana farklı bir doku etkisi de sağlamaktadır.
BİTKİLER
İskandinav tarzı bir mekana renk ve güzellik katan bazı unsurların canlı olması önemlidir. Bu etkiyi verebilmenin en kolay yolu, mekana yeşil yapraklı ve uzun ömürlü birkaç ev bitkisi eklemektir. Böylelikle, doğanın canlı dokunuşu mekanda kullanılan doğal malzemeler ile mükemmel bir uyum sağlamaktadır.
En başarılı İskandinav tasarımı, kendini rahat hissedeceğin bir mekan oluşturmaktır. Ünlü İskandinav tasarımcı Niki Brantmark, İskandinav tasarım tarzının ana teması olan "hygge" felsefesini şu şekilde açıklar: "Çevrenizdeki iyi insanlarla ya da sadece kendi benliğinizle, hayattaki güzel şeylerinizi öne çıkaran sıcak bir ortam yarattığınızda, elde ettiğiniz sadece kendiniz olmaktır."
Benimle iletişime geçmek için, mimaysegulerin@gmail.com e-posta adresimi veya www.instagram.com/mimaysegulerin hesabımı kullanabilirsiniz.
Kaynaklar:
* What Is Scandinavian Design? (Jeanine Hays and Bryan Mason / August 27, 2017)
** Tips for Creating a Scandinavian Interior (Stacey Sheppard / December 03, 2012)
*** Creating Beautiful Scandinavian Interior Design (Christine M. / September 18, 2017)
Benimle iletişime geçmek için, mimaysegulerin@gmail.com e-posta adresimi veya www.instagram.com/mimaysegulerin hesabımı kullanabilirsiniz.
Kaynaklar:
* What Is Scandinavian Design? (Jeanine Hays and Bryan Mason / August 27, 2017)
** Tips for Creating a Scandinavian Interior (Stacey Sheppard / December 03, 2012)
*** Creating Beautiful Scandinavian Interior Design (Christine M. / September 18, 2017)
0 yorum