Mutfak, muhtemelen evimizde en çok vakit geçirdiğimiz odalardan biridir. Ailemizi ve sevdiğimiz arkadaşlarımızı bir araya getiren büyük bir mutfak, hepimizin ortak hayalidir. 

Mutfak tasarımında dikkate alınması gereken en önemli etkenlerden biri, mutfak içerisindeki çalışma alanı ve trafik akışının doğru planlanmasıdır. Mutfağınızda rahat hareket edebiliyor olmanız, mutfak tasarımının başarılı olduğunun ve ihtiyaçlara cevap verebildiğinin temel göstergesidir. Mutfak tasarımında hedef sadece görsellik değil, aynı zamanda işlevselliktir. İyi planlanmış bir mutfak, uzun yıllar boyunca her zaman konfor sağlayacaktır. Çünkü eğer mutfağınız işlevsel değilse, yemek pişirmekten keyif alamazsınız. Mutfağınızda çalışmanızı kolaylaştıracak birçok püf noktası vardır. Aşağıdaki temel noktaları göz önüne aldığınızda, mutfağınız işlevsel ve keyifli hale gelecektir. 



MUTFAK TİPLERİ
Mutfak tipleri, mekanın geometrisine göre belirlenmektedir. Aşağıda tipik mutfak planları üzerinde gösterilen geometriler, en yaygın olarak kullanılan mutfak tipleridir. 


Mutfak çalışma üçgeni tasarımında, farklı iş akışlarının nasıl çalıştığını anlamak önemlidir. Maksimum depolama alanı ve kullanım kolaylığı sağlayan bir mutfak şekli tercih edilmelidir. Küçük mekanlar için, tek bir duvara monte edilmiş dolapların bulunduğu doğrusal ya da L şeklinde mutfak yerleşimi uygulayabilirsiniz. Orta ya da büyük mekanlar için, U şeklinde mutfak yerleşimi tercih ederek, kullanım alanınızı arttırabilir ve yeterli hacim olması durumunda mutfak adası ekleyebilirsiniz.

MUTFAK ÇALIŞMA ÜÇGENİ
Mutfak tasarımında en temel prensip, çalışma üçgenidir. "Çalışma üçgeni", mutfaktaki üç temel iş istasyonu olan yiyecek depolama alanı (buzdolabı), pişirme alanı (fırın/ocak) ve temizlik alanı (lavabo) arasındaki çalışma hatları olarak tanımlanmaktadır. İyi bir mutfak için çalışma üçgeninin amacı, en yaygın kullanılan üç farklı iş alanını yan yana bir çizgi şeklinde sıralamadan, en verimli mesafede yerleştirmek ve çalışma alanı boyunca trafiği en aza indirmektir. Mutfak çalışma üçgenini oluşturan üç temel iş istasyonunun işlevleri kısaca aşağıdaki şekilde tanımlanabilir.

1.Yiyecek Depolama Alanı: Buzdolabı ve kiler, mutfaktaki ana yiyecek depolama alanlarıdır. Kiler alanında, baharat ve tahıl gibi yiyeceklerinizi kavanoz, kutu veya raflarla daha rahat düzenleyebilirsiniz.

2.Hazırlık / Pişirme Alanı: Fırın, ocak, mikrodalga ve küçük mutfak cihazları bu alanda bulunur. Tezgah çalışma alanı, en önemli bölümdür. Cihazları kullanım sıklığına göre kolay erişilebilecek şekilde düzenleyebilirsiniz. Askı çubukları veya açık raflar gibi yer tasarrufu sağlayan aksesuarları kullanabilirsiniz. 

3.Temizlik Alanı: Bu alan lavaboya, çöp kutusuna ve bulaşık makinesine yakın olmalıdır. Depolama kolaylığı açısından, çöp kutusunu dolapla birlikte açılır kapanır kutular kullanarak organize edebilirsiniz. 

TEMEL ÖLÇÜLER
Alt Modüller: Mikrodalga fırın, ocak ve davlumbaz gibi beyaz eşyalar için modüller genellikle 60 cm veya 90 cm'dir. Çekmeceler için kullanılan çekmece ölçüleri 40cm, 50cm veya 60cm boyutlarındadır. Genellikle tencereler için tercih edilen geniş çekmece ölçüleri, 120cm genişliğe kadar kullanılmaktadır. Alt modüller, standart 60cm derinliğe sahiptir. Tezgah her zaman modülün derinliğini aşmalıdır, böylece tezgah üzerine sıvı döküldüğünde zemine damlaması önlenmiş olur. 

Alt modüller için, yükseklik genellikle zeminden tezgaha kadar 90 cm olarak kabul edilir. Alt modüllerin nemden korunabilmesi ve dolap altlarının kolay temizlenebilmesi için, zemin ile alt modüller arasında ayarlanabilir ayaklar kullanılarak, 10 cm - 15 cm arasında boşluk bırakılmalıdır.

Üst Modüller: 30cm veya 35cm olmak üzere iki farklı derinlik ölçüsü kullanılmaktadır. Genellikle üst modül derinliği 30cm'dir. Ancak ankastre mikrodalga fırının üst modülde yer alması durumunda, derinliğin en az 35 cm olması gerekmektedir. 
Üst modüller duvara sabitlenerek, zeminden 140 - 150cm yüksekliğe yerleştirilmektedir.

DEPOLAMA ALANLARI
Depolama alanları için kullanılacak iç donanımlar, depolanacak ürünler göz önünde bulundurularak planlanmalıdır.  L şeklinde bir mutfağa sahipseniz, köşe alanlar için ilave  çözümler üreten ve ulaşılamaz alanlardan yararlanmanıza yardımcı olan modülleri tercih edebilirsiniz.  
Eğer mutfakta hayatınızı kolaylaştırmak istiyorsanız, o zaman çekmeleri çalışma şeklinize göre kullanışlı bir şekilde planlamanız çok önemlidir. Bazı çekmece modülleri ilk başta size ekstra maliyet gibi görünse de, hayatınızı çok kolaylaştıracağına emin olabilirsiniz. Örneğin, derin ve geniş tencere çekmecelerini ve baharatlara kolayca ulaşmak için çekilebilen bir sepet şeklindeki kiler modülünü oldukça sık kullanıyorum.

Sizin için hatırası olan aksesuarları ya da sık kullandığınız küçük mutfak gereçlerini, açık veya camlı raflara yerleştirebilirsiniz. Tava ya da kepçeleri asmak için, raylar kullanarak mutfağınıza hareket kazandırabilirsiniz. 

Tezgahın üstünde boşluk bırakmadan küçük bir köşede, daha fazla depolama alanı sağlayacak ve içindeki çok kullanılan mutfak malzemelerinizi kolaylıkla görebileceğiniz camlı bir dikey depolama birimi oluşturabilirsiniz.


AYDINLATMA
Aydınlatma gereksinimleri, mutfak alanının büyüklüğüne bağlıdır. Ruh halini olumlu yönde etkilemesi  ve yemek hazırlarken doğru ışığın alınması önemlidir.

Mutfağınızda teknik olarak üç tip aydınlatma kullanılabilir. Bunlar genel aydınlatma, belirli alanlar için spot aydınlatma ve bazı aksesuarlara dikkat çekmek için vurgu aydınlatma tipleridir. Küçük mutfaklarda, sadece merkezi bir tavan armatürü ve üst dolabın alt yüzeyine monte edilen, çalışma alanını (lavabo, ocak, masa) aydınlatmaya yönelik ek aydınlatma yeterli olacaktır. Daha geniş mutfaklarda, farklı aydınlatma çeşitlerini bir arada kullanabilirsiniz. 

Genellikle evin diğer odalarından farklı olarak mutfaklarda tavan aydınlatmasının yetersiz olduğunu düşünürüm. Mutfakta arkanızdan gelen ışık, çalışma alanında bir gölge yaratır. Işık, önünüze yani çalışma tezgahınıza düşecek şekilde konumlandırılmalıdır. Üst modül altında kullanılan ışıkları sık tercih ediyorum, çünkü doğrudan tezgahı aydınlatıyorlar.


Mutfak aydınlatmasında önem verdiğim diğer bir nokta, doğal ışıktan daha verimli bir şekilde faydalanabilmektir. Lavabonun cam önüne yerleştirilmesi sayesinde, cam kenarına koyacağınız çiçeklerle çalışırken keyif almayı ve aynı zamanda önden gelen doğal ışık sayesinde çalışma alanınızı verimli kullanmayı sağlayabilirsiniz.


RENK SEÇİMİ
Koyu renkler son yıllarda daha popüler hale gelmiş olsa bile, koyu renkler görsel açıdan  mutfağınızın boyutunu küçültme eğilimindedir. Büyük, aydınlık ve temiz görünümlü mutfak için, beyaz, krem, gri ve 2018'de çok tercih edilen nane yeşili gibi nötr renklerin kullanılması önerilmektedir. Nötr renklerin hakim olduğu bir mutfakta aksesuarların ve küçük mutfak gereçlerinin koyu renkte seçilmesi daha etkili olacaktır.  Ayrıca mutfağınızda alt ve üst modüller için farklı renkler kullanarak, modern bir görünüm elde edebilirsiniz. Mutfak dekorasyonunda çok tercih edilen tarzlar ve renkler aşağıdaki görsellerde örneklendirilmiştir.